Angelica archangelica Arcydzięgiel litwor

Angelica archangelica Arcydzięgiel litwor

Arcydzięgiel litwor to roślina należąca do rodziny selerowatych. Występuje w stanie dzikim w górzystych i wilgotnych terenach Europy i Azji. To okazała roślina o silnym zapachu, osiągająca do 2,5m wzrostu. Posiada duże, pierzaste liście, osadzone na długich ogonkach oraz drobne kwiaty, zebrane w duże, kuliste baldachy złożone, zielonkawo-żółte lub zielonkawo-białe. Kwitnie od końca maja do lipca. Arcydzięgiel litwor to roślina łatwa w uprawie, mało wymagająca. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste. Dobrze rośnie na glebach żyznych, przepuszczalnych i dość wilgotnych. Główne zabiegi pielęgnacyjne to odchwaszczanie i ochrona przed chorobami oraz szkodnikami. Arcydzięgiel rozmnażamy głównie z nasion wysiewanych do gruntu albo przez podział kęp. Roślina dość odporna na choroby i ataki szkodników, powodem zasychania i słabego wzrostu jest zwykle brak wody, słaba ziemia i nadmiar słońca. Gatunek jest w pełni mrozoodporny i nie wymaga okrycia na zimę. Arcydzięgiel litwor to roślina najczęściej uprawiana w ogrodach ziołowych. Zioło możemy sadzić na rabatach. To roślina miododajna, cenna dla pszczelarzy, która wydziela duże ilości łatwo dostępnego dla pszczół nektaru. Baldachy można suszyć i wykorzystywać w zimowych kompozycjach florystycznych, a także do potpourri, czyli suszonych mieszanek roślin, które atrakcyjnie pachną i udekorować nimi szklane naczynie w mieszkaniu. Bylina posiada wiele zastosowań, które nie kończą się tylko na dekoracyjności. Arcydzięgiel wykorzystywany jest również w medycynie, kuchni i kosmetyce. Do potrzeb leczniczych wykorzystuje się korzeń arcydzięgla, zbierany jesienią i suszony w warunkach naturalnych. Ma aromatyczny i początkowo słodki, a potem palący smak. Arcydzięgiel poprawia trawienie i działa wiatropędnie. W kosmetyce zioło uznawane jest za kosmetyczny cud. Posiada niezwykłe właściwości nawilżające, które doskonale odświeżają i wygładzają skórę. Ciekawe zastosowanie arcydzięgiel litwor znalazł w kuchni. Chodź głównym surowcem pozyskiwanym z rośliny są korzenie, jej liście są niezastąpionym składnikiem herbatek ziołowych, a kandyzowane ogonki liściowe arcydzięgla wykorzystuje się do ozdabiania ciast. Do kandyzowania nadają się jedynie świeże, młode, zielone ogonki grubości ołówka. Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce ochroną częściową , z powodu wykopywania roślin dla pozyskania surowca zielarskiego.